بررسی اثرات خشکسالی بر پارامترهای کیفی آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت کاشان، استان اصفهان)

در بین حوادث طبیعی، مشکلات ناشی از پدیده خشکسالی از نظر تلفات جانی، خسارات اقتصادی و اثرات اجتماعی طولانی مدت در جامعه، بیشتر از سایر بلایای طبیعی بوده است. وقوع خشکسالی های اخیر از یک سو و بهره برداری بیش از حد از منابع آب زیرزمینی دشت کاشان از سویی دیگر، باعث بهم خوردن تعادل آبخوان شده و افت کمی و کیفی آن را درپی داشته است. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثرات خشکسالی برپارامترهای کمی و کیفی آب زیرزمینی دشت کاشان می باشد. در این مطالعه روند تغییرات سطح و کیفیت آبهای زیر زمینی با استفاده از مدل ریاضی modflow و همچنین از طریق بررسی روابط بین شاخص های خشکسالی و تغییرات سطحآبهای زیر زمینی مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظورپس از تهیه لایه های مورد نیاز مدل با استفاده از نرم افزار gis واسنجی مدل در دوحالت پایدار و ناپایدار انجام شد. جهت اطمینان از نتایج حاصله از مدلسازی، اقدام به صحت سنجی شد. تأثیر شرایط مختلف اقلیمی و بهره برداری در قالب سناریو های مختلف به مدل اعمال شد. نتایج مدل، بحرانی بودن آبخوان را نشان داد. در ادامه خشکسالی هواشناسی با شاخص (spi) و خشکسالی آب زیرزمینی با شاخص (gri) مورد ارزیابی قرارگرفت و نهایتاً با استفاده از روابط آماری و برهم کنشی بین خشکسالی و نوسان سطح آبخوان در طول دوره آماری(89-1369)، اثر خشکسالی بر تغییرات کیفی آبخوان مورد بررسی واقع شد. بررسی ها نشان داد که علاوه بر خشکسالی، بهره برداری بی رویه در افت کمی و به تبع آن افت کیفیت آبخوان تأثیرات جبران ناپذیری داشته است. بطوریکه در طول سال های آماری مورد بررسی به ازای کاهش 91/2 متری در سطح آب زیرزمینی، هدایت الکتریکی افزایشی معادل 35/262 میلی اکی والانت برلیتر، کل جامدات محلول 039/218 میلی گرم درلیتر و نیترات افزایشی برابر 93/14 میلی گرم درلیتر داشته است. این آمار و ارقام در مجموع نشان دهند? کاهش شدید کیفیت در نتیج? افت سطح آبخوان است. که بهره برداری بی رویه و غیراصولی نسبت به خشکسالی تأثیر خیلی زیادی بر میزان افت داشته است.